Nieuwe rol voor Hemwegterrein als schone en fossielvrije energievoorzieningslocatie

Geplaatst op: 22 juli 2019

Praten over energietransitie gebeurt al genoeg. Laten we het gewoon doen. Dat is in één zin het format van TET (Talks Energie Transitie) Amsterdam – Call for Action.

Na de eerste editie met de introductie van de waterstof aangedreven Hesla en een presentatie van OLAM Cocoa over het genereren van stoom uit cacaodoppen staan in editie #2 de uitdagingen van Vattenfall centraal en de samenwerking van PARO en IGES.

#TET1: Vattenfall wil hierin optrekken samen met bedrijven en stakeholders

De herontwikkeling van het Hemwegterrein is ingezet vanuit de ambitie dat Vattenfall binnen één generatie Nederland fossielvrij leven mogelijk wil maken, en met als aanleiding de versnelde uitbedrijfname van de kolencentrale en de continuering van de nieuwe gascentrale, Hemweg 9 op hetzelfde terrein. Omdat er nog onzekerheden zijn hoe de toekomst er precies uitziet zonder fossiele brandstoffen, liggen hiervoor verschillende scenario’s op tafel. ”Vandaar dat Vattenfall juist nu een strategisch programma definieert, anticiperend op de mogelijkheden van een veranderende en fossielvrije toekomst”, aldus Alexander van Ofwegen, Directeur Warmte en Productie van Vattenfall Nederland.

“Herontwikkeling van het Hemwegterrein voor industriële energievoorziening is een aantrekkelijk perspectief, waarbij we goed in de gaten houden wat de huidige en toekomstige marktbehoeftes zijn”, vervolgt Aart van der Pal, Programma Manager bij Vattenfall. “De Nederlandse politieke ambities zijn duidelijk: significante stappen maken op het gebied van CO2-reductie en op Europees niveau doorstoten naar de top vijf. Om deze stappen te kunnen maken is vanuit het Klimaatakkoord gekozen voor zon en wind als basis bronnen voor de toekomstige productie van elektriciteit. Vanwege de onzekerheden in de ontwikkeling van de markt is het aan ons als bedrijf om verstandig te investeren opdat energie leveren betrouwbaar, duurzaam en kostenefficiënt blijft.”

Oplossing
“De uitdaging zit enerzijds in tijden van overcapaciteit gedurende periodes met veel zon en wind. Dan zakt de prijs en is de markt volatiel en dus minder aantrekkelijk voor producenten van elektriciteit”, vervolgt Van der Pal. “We willen daarentegen ook geen Dunkelflaute. Dat kan optreden in perioden met kou, zonder zon en wind. Een oplossing ligt dan in het inzetten van de Nederlandse gasinfrastructuur om tijdens periodes van overcapaciteit, waterstof te produceren, op te slaan en later weer te benutten voor het produceren van elektriciteit en warmte: seizoensopslag. Hiernaast zijn intelligente oplossingen voor directe opslag en levering van elektrische energie en warmte van belang, om verschillen in vraag en aanbod te kunnen balanceren: korte termijn opslag.”

“Een gerelateerde uitdaging is wanneer de Nederlandse elektrabehoefte zo sterk groeit dat we moeten importeren”, vervolgt Van der Pal. “Hierin is Duitsland tot nu toe het belangrijkste exportland binnen Europa. Echter, gelet op ontwikkelingen is het aannemelijk dat Duitsland zelf alle opgewekte elektriciteit nodig zal hebben bij uitfasering tot aan medio 2035 van alle centrales die gebruik maken van steenkool-, bruinkoolmijnen en kernenergie. We zullen als Nederland voor dit scenario, ook deels ‘energie zelfvoorzienend’ moeten zijn en dus minder afhankelijk van import alleen.”

Strategische locatie
Het Hemwegterrein ligt goed gepositioneerd als toekomstige fossielvrije industriële energievoorzieningslocatie. Dit betreft onder meer een locatie in een haven waarin bulk kan worden aan- en afgevoerd, er zijn in de regio tal van interessante bedrijven en instellingen met ambities in de energietransitie en tevens de beschikbaarheid van hooggekwalificeerd personeel. Hiernaast is er sprake van zowel een elektrische infrastructuur (Tennet) als ook een toekomstbestendige (waterstof)gasinfrastructuur (GasUnie) en warmtenet voor stadsverwarming. Hiernaast heeft de overheid het terrein als een energielocatie aangemerkt. Samengevat: het is een gunstig gelegen en strategische locatie.

Partners nodig
Dat het Hemwegterrein wordt herontwikkeld ligt voor de hand, maar hoe? Vattenfall heeft hiervoor de komende periode een proces opgezet: ideeën komen uiteraard uit de eigen koker van Vattenfall, maar het bedrijf kijkt nadrukkelijk naar partners, naar samenwerking met universiteiten en hogescholen en is in gesprek met stakeholders. “Samenwerking is cruciaal”, meent Van der Pal. “Daarom is onze call for action vandaag om mee te denken en blijvend met elkaar in gesprek te gaan.”

#TET2: Niet recyclebaar plastic zonder raffinage omzetten in brandstof

Samenwerking PARO en IGES levert wereldprimeur op

“Een afvalloze samenleving is het streven, maar nog lang niet aan de orde,” zegt bedrijfsdirecteur André Arends van de GMP Groep. “Te veel nog komt in de verbrandingsoven terecht of zelfs in vuilstort.”

Dit jaar heeft het bedrijf een nieuwe stap gezet en gaat bij dochterbedrijf PARO, een nieuwe, state-of-the-art scheidingslijn in bedrijf die grondstoffen uit restafval halen. Restafval dat in de huidige praktijk wordt verbrand. De gescheiden afvalstromen bestaan onder meer uit verschillende

plastic en folies, verschillende houtsoorten, metalen en papier. “Wat overblijft is echt ‘rest van de rest’”, aldus Arends. ”De volgende stap is om dit verder te splitsen met het oog op een zo efficiënt mogelijke eindverwerking. En daar zit de potentie van restafval gedurende de energietransitie.”

Niet recyclebare plastics
De niet recyclebare plastics daarvan worden door PARO afgeleverd bij de fabriek van IGES Amsterdam die drie kilometer verderop in Westpoort staat. Met behulp van de modernste gepatenteerde technologie zet IGES vervolgens de end-of-life, niet recyclebaar plastics om in brandstof die geen verdere verwerking, vermenging of raffinage vereist. Dit is de eerste ter wereld. Floris Geeris van IGES: “We beginnen in deze eerste fase met 100 ton per dag die door middel van pyrolyse omgezet wordt in diesel en nafta. Maar we kunnen dat, in de tweede fase, opschalen tot 400 tot 600 ton per dag. De eerste fase alleen al zal leiden tot een reductie van ongeveer 57.000 ton CO2-uitstoot per jaar. Onze technologie kan de wereldwijde crisis van afgedankte plastics aanpakken.” De call for action: kijk naar het belang van samenwerking met partners. Zo kom je samen verder.

Advies en ontwikkeling
In navolging van TET#1 levert ook TET#2 tips en suggesties op voor verdere samenwerking. Zo bracht de Omgevingsdienst onder de aandacht dat in een vroegtijdig stadium contact opnemen en advies inwinnen heel stimulerend en versnellend kan zijn. Ook Talent voor Transitie, een samenwerkingsverband van onder meer jonge ingenieurs en sociaalgeografen, geeft aan graag mee te denken en werken.

Meedoen?
Ook een praktijkvoorbeeld over energietransitie presenteren tijdens TET? Neem hiervoor contact op met programmamanager Giulietta Cohen via cohen@oram.nl

Rondleiding
Na de TET is voor de ORAM deelnemers een rondleiding over het Hemwegterrein verzorgd waarbij de kolencentrale, nieuwe Hemweg 9 gascentrale en overige installaties zijn bezocht. De benodigde omvang van de installaties maakte hierbij indruk. Al met al concluderend sloten we einde ochtend een boeiende ORAM TET sessie af op het Vattenfall Hemwegterrein.

Klik hier voor de foto’s

Volgende TET dinsdag 5 november